Het griepvirus is een zeer veranderlijk virus. Hierdoor komen er ook bij varkens verschillende subtypes voor. Deze subtypes worden ingedeeld op basis van hemagglutinine (H) en neuraminidase (N), eiwitten die aanwezig zijn op het oppervlak van het virus.
De belangrijkste subtypes die in de Europese varkenshouderij voorkomen zijn het H1N1, H1N2 en H3N2 subtype. Deze subtypes zijn al vele jaren aanwezig in de varkenspopulatie en worden de klassieke grieptypes genoemd.
Echter, sinds 2009 is er een nieuwe variant opgedoken, de zogenaamde pandemische griep panH1N1 die ontstaan is in Mexico. Deze stam heeft zich destijds zeer snel wereldwijd verspreid onder mensen en is ondertussen ook aanwezig bij onze varkens.
Momenteel komen er dus 4 subtypes griep voor bij onze varkens, de klassieke subtypes H1N1, H1N2 en H3N2 en het pandemische subtype panH1N1. Meerdere subtypes kunnen tegelijk voorkomen op een varkensbedrijf en als gevolg hiervan kunnen ook mengvormen (reassortanten) tussen de 4 subtypes gevormd en teruggevonden worden. Zo circuleert er ondertussen op de Belgische bedrijven ook het pandemisch subtype panH1N2.
Grieptypes op Vlaamse varkensbedrijven
In de periode januari – december 2020 zijn er stalen verzameld in Vlaamse varkensbedrijven waar er een vermoeden van griep was. Op bijna alle bedrijven hadden de dieren koorts en/of respiratoire problemen. In totaal werden er 82 gesloten of multi-site bedrijven met gemiddeld 405 zeugen onderzocht. Er werden 164 stalen (vnl. neusswabs, tracheo-bronchiaalswabs en speekselstalen) onderzocht op de aanwezigheid van griep door middel van een PCR analyse. In 44 van de 82 bedrijven (53,7%) werd het griepvirus in minstens 1 staal teruggevonden. Op 12 bedrijven werd een pandemisch subtype teruggevonden en op 22 bedrijven werd een klassiek subtype teruggevonden. Op 10 bedrijven kon het grieptype niet bepaald worden. In onderstaande kaart is de locatie weergegeven van de bedrijven waar pandemische of klassieke griep werd teruggevonden. Hieruit blijkt dat het voorkomen van pandemische en klassieke grieptypes niet regionaal gebonden is.
Conclusie
Zowel klassieke als pandemische grieptypes komen voor op de Belgische varkensbedrijven en beide types komen verspreid over Vlaanderen voor. Vraag uw dierenarts naar de mogelijkheden om te onderzoeken of griep op uw bedrijf aanwezig is en om welk(e) grieptype(s) het gaat. Kennis van het aanwezige grieptype op uw bedrijf is van belang voor de bepaling van de juiste controle-aanpak.
Bronnen - Henritzi D., Epidemiology of swine influenza viruses in Europe: Surveillance of domestic pig populations in several European countries 2015-2017, Hannover, 2018 - Libbrecht et al., ESPHM 2019. First detection of pdmH1N1(2009) in a swine herd in Belgium. - Ceva, data on file
